โดย...ผศ. นาม  ศิริเสถียร 

         “กมฺมุนา วตฺตี โลโก” สัตว์โลกย่อมเป็นไปตามกรรม ผมเป็นคนโบราณ มีความเชื่อกฎแห่งกรรมเพราะผ่านชีวิตมา ได้เห็นสิ่งที่ไม่น่าเชื่อ ก็ได้พบเห็นมากับตา จะเล่าให้ใครฟัง อาจไม่มีใครเชื่อ แต่ตัวผมเองเชื่อสนิท และเชื่อว่า เวรกรรมมีจริง ของใครของมัน เป็นไปตามกรรม ผมจึงพยายามประกอบแต่กรรมดี หลีกเลี่ยง ละเว้น ไม่ทำในสิ่งที่ผิดทำนองครองธรรม มีคติประจำใจง่ายๆ ถือปฏิบัติ 4 ประการ คือ

          1.   ขยัน “วิริเยน ทุกขมจฺเจติ” คนล่วงทุกข์ได้เพราะความเพียร ไม่ขยันทำงาน แล้วจะมีกินได้อย่างไร จริงไหม โบราณว่าไว้ “จะดักลอบดักลันจงมั่นกู้ จะเกี้ยวสู้ก็อุตส่าห์ไปหาสาว” จะมีเมียนอนให้สาวมาหา คงจะมีแต่สาวบ้าเท่านั้นที่มาหา ฉะนั้นน้องๆ รุ่นหนุ่ม-สาว ทั้งหลาย ความขยันช่วยให้คนพ้นทุกข์ได้ ขยันทำงานเก็บออมทรัพย์ไว้กับธนาคาร ยามแก่ปลดเกษียณก็พอมีกิน ไม่ต้องเดือดร้อนและปฏิบัติหน้าที่ในความรับผิดชอบอย่างดียิ่ง ด้วยความสุจริต ไม่คิดคดโกง เอาเปรียบผู้อื่น สังคม และประเทศชาติ งานในหน้าที่ต้องฝึกฝนให้มีความชำนาญ รู้จริง มีความรับผิดชอบ นี่คือคุณค่าของคนดี

          2.  ประหยัด เลี้ยงชีวิตแต่พอดี รู้จักกำหนดรายได้ และรายจ่าย มิให้ฝืดเคือง ไม่ฟุ่มเฟือย ควรให้รายได้มากกว่ารายจ่าย โดยการแบ่งทรัพย์ออกเป็น 4 ส่วน

2.1  ส่วนหนึ่งเพื่อเลี้ยงสังคมครอบครัว อาทิ อาหารประจำวันในการกินอยู่มิให้ขาด นี่คือสิ่งจำเป็นในชีวิต แต่เหล้า บุหรี่ ลิโพ ฯลฯ ตัดออกนะ เพราะมิใช่อาหารที่จำเป็น

2.2  อีก 2 ส่วน สำหรับการศึกษา เครื่องนุ่งห่มของลูก-เมีย-และตัวคุณเอง ต้องเตรียมไว้ หรือเงินทุนเพื่อเตรียมทำอาชีพเสริม เพื่อหารายได้ อาทิ ทำกุนเชียง หมูหยอง ไส้กรอกเปรี้ยว เป็นต้น เพื่อซื้ออุปกรณ์ เครื่องมือต่างๆ มาประกอบอาชีพ จะได้ไม่ต้องไปยืมเงินนอกระบบเขา จริงไหม

2.3  อีกส่วน เก็บไว้ใช้ในคราวจำเป็น ยามเจ็บป่วย หรือพ่อ-แม่เดือดร้อน จำเป็นต้องใช้เงิน เราอาจฝากออมทรัพย์พิเศษไว้ก็ได้ เพราะสิ่งไม่คาดคิดอาจเกิดขึ้นได้เสมอ ตามบุญกรรมของใครของมัน จริงไหม ถ้าเราใช้จ่ายเงินไม่ฟุ่มเฟือย ประหยัด มีความเป็นอยู่ตามอัตภาพ ไม่เห่อสมัยนิยม ไม่เป็นทาสของวัตถุ เราก็ยังพอมีเงินเก็บ และไว้ทำบุญ ใส่บาตรได้ทุกวัน การทำบุญ หรือการกระทำความดี ต้องทำทุกวัน เหมือนหยดน้ำใส่โอ่ง วันละเล็กละน้อย ก็เต็มโอ่งเองแหละ

             3.  ซื่อสัตย์ หรือสัจจะ ความจริงใจ คนดีจะต้องมีความจริงใจ คือ ประพฤติชอบด้วย กาย วาจา และใจ จึงนับเป็นคนดี คนที่คดโกง โกหกตอแหล หลอกลวง อย่างนี้จะเจริญได้อย่างไร ต้องประพฤติอยู่ในศีลธรรม มีความสุภาพอ่อนน้อม มีน้ำใจเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ ช่วยเหลือเพื่อนมนุษย์ นี่คือคุณลักษณะของคนดี

             4.  อดทน หรือ ขันติ ทำงานด้วยความขยันหมั่นเพียรเข้มแข็งอดทนไม่หวั่นไหว มั่นคงในจุดหมายไม่ท้อถอย ทำงานด้วยความรัก ไม่ปล่อยจิตให้ฟุ้งซ่านเลื่อนลอย จิตฝักใฝ่ในหน้าที่ จนบรรลุเป้าหมาย คือ สำเร็จ อดทน มักคู่กับทนอดเสมอ สมัยผมเรียนหนังสือ ทนอดบ่อย เพราะไม่มีจะกิน แต่ก็เพราะความอดทน จึงมาได้ถึงเดี๋ยวนี้ ดูตัวอย่างพระมหาชนกที่เรือแตก คนอื่นอ้อนวอนให้เทวดาช่วยแต่ตายหมด พระมหาชนก ว่ายน้ำทั้งวันทั้งคืน ไม่ยอมอ้อนวอนให้ใครช่วย ความอดทน ว่ายน้ำจนมีนางเมขลามาช่วยและได้ครองราชสมบัติ มีความสุขในบั้นปลายชีวิต นี่แหละผลของความทนอดและอดทน จึงนำความสำเร็จมาให้ “ขนฺติ หิตสุขาวหา” ความอดทนนำสุขมาให้

สวัสดี

เอกสารประกอบการเขียน
1.  ธรรมนูญชีวิต พระธรรมปิฏก 11 กรกฎาคม 2543 มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
2.  พุทธศาสนสุภาษิต เสฐียรพงษ์ วรรณปก พฤศจิกายน 2534